Hygiëne en duurzaamheid….

In plaats van direct door te lopen naar ons werk, dat is het inmiddels wel, werden we vanmorgen door een deel van de schooljeugd opgewacht met spandoeken en zelfgemaakte posters over het belang van handen wassen en persoonlijke hygiëne. In Cambodja heeft nog steeds meer dan de helft van de bevolking geen toegang tot schoon drinkwater. Om over toiletten maar niet te spreken. De bouwprojecten van Habitat gaan altijd vergezeld van het organiseren van een goede drinkwatervoorziening, bouwen van veilig en goed te onderhouden sanitair en informatie over het belang van persoonlijke hygiëne. En daarom liepen wij met de schoolkinderen door het dorpje naar hun school. Daar stond ook een groep te wachten en bovendien kwam ons een groep kinderen tegemoet. Het waren 222 kinderen bij elkaar. 

In Cambodja gaan de kinderen afwisselend ’s morgens van 7.00 tot 11.00 of in de middag van 13.00 tot 17.00 naar school. Na een maand worden de tijden omgewisseld. Voor deze speciale gelegenheid waren alle kinderen in de ochtend naar school gekomen. Alle kinderen zaten in mum van tijd in rijen op een groot plastic zeil, muisstil en zwetend in de brandende zon. Het was namelijk al tamelijk heet geworden.  Wij werden verzocht om achter een tafel met waskommen te gaan staan. We werden officieel welkom geheten. Drie keer raden wie dat namens de Habitatvrijwilligers moest doen… juist ja. Daarna gingen wij tussen de kinderen zitten en keken en luisterden we samen naar het belang van goed en regelmatig je handen wassen. Iedereen was oprecht vol aandacht, behalve die kinderen die in de buurt van een van ons zaten. Hun interesse ging toch vooral naar ons uit. Vooral heel veel kijken, vaak kan er echter geen lachje af, gereserveerd als ze zijn. Zij keken naar ons en wij naar hun. We kunnen niet zeggen dat ze er fris en kraakhelder uitzagen. Ze dragen dan wel een soort schooluniform, maar vaak wel erg groezelig en soms een enkel touwtje of knoopje om iets dicht te houden. Armoede met een Hoofdletter. Na de “les” mochten ze een voor een naar voren komen om ons te laten zien of ze goed wisten hoe ze hun handen moesten wassen. Allemachtig, we hebben nog nooit zoveel vieze handjes van dichtbij gezien. Na afloop kregen alle kinderen een plastic zakje met zeep, wat toiletartikelen en wat schoolspulletjes. We hebben zelf nog maar gauw wat extra onze eigen handen gewassen enz. 

Rond 11 uur maakten we weer rechtsomkeert richting de bouwplaats. Onderweg kregen we een goede indruk van het effect van een van de “duurzaamste voortbrengsels” van de westerse economie, namelijk plastic. Hoezo moeten wij verduurzamen in Nederland en onze economische voorspoed daarvoor in de waagschaal leggen (aldus een bekend zelfverklaard deskundige die het heeft over klimaathysterie en duurzaamheidsonzin). De aanwezigheid van plastic soep op land is helaas ook in een land als Cambodja verschrikkelijk. De combinatie van een slechte bewustwording met een gebrekkige organisatie van vuilophaaldienst en wat doen we er vervolgens mee, maakte ons niet blij. Morgen gaan we het goede voorbeeld geven door de bouwplaats onder het oog van de aanwezige familie en nieuwsgierige buren minutieus op te ruimen. 

Op de bouwplaats maakte de aanblik van het huis ons wel weer blij. De bouwlui waren al bezig met het leggen van de dakplaten. Grote ijzeren golfplaten, dus dat ging lekker snel. Op het toiletgebouw was ook al een dak gemaakt. We hebben de rest van de middag vooral hard gewerkt aan het opmetselen van de fundering van de trap en het stoepje voor de wc. Daarvoor is weer een grote hoeveelheid cement en beton aangemaakt. In het huis werd de vloer afgetimmerd, de wandplaten werden aangebracht en dichtgesmeerd en het balkon (!!) voorzien van een vloer van opengesneden bamboe. Oh ja, ook de ramen zijn al aangebracht. Kortom, het is vandaag hard gegaan. 

Na de lunch hebben een collega (leuk om te kunnen zeggen dat we vorig jaar samen in Zambia hebben gewerkt) en ik nog een rondleiding door de groentetuinen gekregen. Daar stonden onder andere mais, aubergine, tomaten, bonen, een of andere bladgroente en een koe (een wit scharminkel, want er is nu weinig gras, alleen wat hooi). Ook was er een grote vijver. Daarin zwommen veel vissen en kikkers die op gezette tijden geen geluk hadden en op het menu terechtkwamen. In het regenseizoen wordt de rijst geplant en is het jachtseizoen voor de al eerdergenoemde in onze ogen bijzondere eetbare diersoorten geopend. Mevrouw Oeung heeft de afgelopen jaren geëxperimenteerd met het verbouwen van een aantal groenten in verschillende variëteiten. Zij heeft daardoor veel kennis gekregen en wordt nu regelmatig door anderen om advies gevraagd. Zij heeft daardoor een belangrijke rol in haar gemeenschap gekregen. Niettemin is de familie er nooit in geslaagd om zoveel geld over te houden dat ze zelf een nieuw huis zouden kunnen bouwen.  En dus zijn ze gelukkig in het vizier van Habitat Cambodja terechtgekomen en worden ze morgen de gelukkige eigenaar van hun nieuwe huis.